Her ne kadar süt dişleri bebek 6-8 aylıkken çıkması normal sayılsa da bu zaman çocuktan çocuğa genetik etkenlere bağlı olarak değişebilmektedir. Diş çıkmasında görülen 1-2 ay gibi erken diş sürme ya da diş sürmede gecikme sorun olmazken daha uzun sürelerde görülen değişiklikler çeşitli sorunlara yol açabilmektedir.

Bebeklerde erken diş çıkmasına ya da ağzında dişle doğmasında karşılaşılan en büyük problem beslenme problemidir. Dişli doğan bebeklerde annenin memesini bu diş tahriş edeceğinden emzirme sorunları yaşanır. Ayrıca doğumda ağızda bulunan dişler çoğunlukla fazla diş olup köksüzdürler ve sallanırlar. Bu da çocuğun emme hareketi sırasında dişin yerinden çıkması ve çocuğun bu dişi yutması ya da akciğerine kaçırması gibi riskler taşır.

Dişlenmede görülen gecikme ise katı gıdaya geçilen dönemde bebeklerde beslenme problemleri yaşanmasına neden olur. Uzun süreli sürme gecikmelerinin altında çocukta var olan farklı bir sistemik ya da genetik hastalık yatabilmektedir.

Bu nedenlerle diş çıkma zamanıyla ilgili sorunlarda pedodontiste başvurmak olası  diş sorunlarının erken teşhisi ve tedavisi için gereklidir. 

Pedodontist Aydın

Süt dişlerinin çıkmasıyla beraber bebeklerde tükürük akışında artış, diş etlerinde kızarıklık ve hissedilen rahatsızlığa bağlı olarak huysuzluk, iştahsızlık ve uykusuzluk görülebilmektedir.
Bu dönemi bebeğin daha rahat atlatması için ebeveyn tarafından diş etlerine temiz ve soğuk bir gazlı bezle masaj yapılabilir ya da diş kaşıyıcıları kullanılabilir. Masaj ve diş kaşıyıcıların kullanımı o bölgedeki, kan akımını uyarmasıyla hem dişlerin çıkmasının hızlanmasını sağlayacak hem de bebeğinizin hissettiği kaşıntı ve rahatsızlık hissini hafifletecektir. Diş kaşıyıcı kullanımında dikkat edilmesi gereken nokta kaşıyıcının soğuk olması ancak kesinlikle donmuş olmamasıdır.
Yine bu dönem çocuklarda nadir de olsa ateş görülebilmektedir. Genellikle bu dönem ateş düşürücülerle atlatılabilse de çocukta görülen ateşin farklı bir nedene bağlı olup olmadığını anlamak için muhakkak hekime başvurmak gerekmektedir. Yine hekiminizin size önereceği çeşitli anestezik kremler de çocuğunuzun rahat beslenmesi için kullanılabilir. Ancak muhakkak tüm bu ilaçların hekim tavsiyesi üzerine bilinçli bir şekilde kullanılmaları gerekmektedir.

Pedodontist Aydın

Çürük dokular çok fazla miktarda mikroorganizma içerdiğinden çocuğun ağzında çürük dişlerin bulunması sürekli enfeksiyona açık bir ortam oluşmasına neden olur. Çürüğün tedavi edilmediği durumlarda ilerlemesine bağlı olarak çocuklarda ağrı ve yemek yiyememe, ağız kokusu gibi problemler ortaya çıkar. Çürüğün daha da ilerlediği durumlarda diş apsesi, yüzde şişlik gibi ciddi enfeksiyonlar ortaya çıkabildiği gibi çocuğun genel sağlığı da olumsuz etkilenebilmektedir.

Süt dişleri çürüdüğünde erken kayıplarını önlemek için tedavi edilmelidir. Süt dişleri, bireyin büyüme ve gelişiminin en aktif döneminde ağızda olduklarından sağlıklı bir beslenme ve buna bağlı olarak sağlıklı bir büyüme gelişim için çok önemlidir. Erken kaybedildikleri durumlarda çocuk tam olarak çiğneme yapamayacağından beslenmesi olumsuz yönde etkilenecektir. Bunun yanı sıra konuşmanın doğru öğrenilmesinde de süt dişleri büyük önem taşıdığından erken kaybedildikleri durumda çocuğun konuşmasında problemler yaşanabilmektedir. Ayrıca süt dişleri alttan gelecek daimi dişlere rehberlik ettiğinden erken kayıplarında dişlerde kaymalar oluşmakta ve ortodontik sorunlar – çapraşıklıklar ortaya çıkmaktadır. Bunun yanı sıra estetik olarak eksiklikleri çocuklarda psikolojik problemlere yol açabilmektedir.

Aydın Çocuk Diş Hekimi

Anne, bebeğin ilk dişlerini temiz bir gazlı bezle temizleyebilir. Yine bu dönemde bebek dişlerinin temizlenmesi için annenin parmağına geçirebileceği bebek diş fırçaları da piyasada bulunmaktadır. 2,5-3 yaşından sonra çocuğun yaşına uygun fırçalara geçiş yapılarak diş fırçalama devam ettirilmelidir. Fırçanın kıllarının sert olmamasına ve  diş fırçalama işleminin çok sert olmamasına dikkat edilmelidir.

3 yaşından önce flor içeren macun kullanımı bebeğin yutma riski nedeniyle önerilmemektedir. Ancak yine piyasada flor içermeyen, köpürmeyen ve tamamen sindirilebilen enzimler içeren bebekler için uygun macunlar bulunmaktadır. 3 yaşından sonra ise flor içeren çocuk macunu kullanılmaya başlanabilir. 12 yaşına kadar sadece çocuk macunu kullanılmasına özen gösterilmesi önemlidir. Önemli olan dişlerin mekanik temizliği olduğundan macunun daha fazla kullanılması daha iyi bir temizleme yapılması anlamına gelmez. Kullanılan macunun mercimek tanesi kadar olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca macun, tükürük ile köpüreceğinden fırça üzerine konan macunun su altında ıslatılmasına gerek bulunmamaktadır.

Pedodontist Aydın

Çocukların 9 yaşına kadar motor fonksiyonları tam olarak gelişmediğinden diş fırçalamayı tek başına etkin olarak yapmaları beklenmemelidir. 9 yaş öncesi nasıl çocuk kendi başına banyo yapamıyorsa dişlerini de fırçalayamaz. Ancak elbette ki çocuğun fırçalamayı alışkanlık edinebilmesi için ilk önce kendi fırçalamasına izin verilmeli ancak daha sonra kesinlikle ebeveynler asıl etkin fırçalamayı yapmalıdırlar.

Diş fırçasının ağza girmesi etkin bir fırçalama için yeterli değildir. Diş hekiminizden kendinizde ve çocuğunuzda uygulayacağınız doğru diş fırçalama tekniği öğretmesini isteyiniz.

Bireyler alışkanlıklarını erken yaşlarda kazanmaktadırlar. Çocuğunuzun diş fırçalama alışkanlığını kazanması için öncelikli olarak siz kendi dişlerinizi fırçalayarak onlara örnek olmalısınız.

Pedodontist Aydın

Her ne kadar çocukların öğünleri yetişkinlere göre daha sık aralıklarla olsa da sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez yapılacak etkin bir diş fırçalama çürük oluşumunu önlemek için yeterli olacaktır. Özellikle geceleri tükürük akışı azaldığından dişler çürüğe daha hassas hale gelir bu nedenle gece yatmadan önce dişlerin fırçalanmasına özen gösterilmelidir.

Pedodontist Aydın

Çocukların beyni sünger gibidir, her tür bilgiyi alıp kaydeder. Bu nedenle çocuğunuz yanında hiç aklınıza gelmeden diş hekimi deneyimlerinize dair anlattığınız olumsuz bir anı onun beyninde yer edecek ve bu korkunun oluşmasına neden olacaktır. Yine aynı şekilde çocukları diş çektirmek, iğne yaptırmak, diş hekimine gitmekle korkutmak da daha sonra aşılması zor korkuların ortaya çıkmasına neden olur. Bu nedenle çocuğunuzun yanında kendi olumsuz deneyimlerinizden bahsetmeyiniz ve asla çocuğunuzu bu yolla korkutmayınız.

Çocuğunuzu diş hekimine götürmeye karar verdiğinizde ona bu bilgiyi 1-2 gün önceden söylemelisiniz. 1 hafta gibi daha uzun süre öncesinden söylemek çocuğunuzun endişelerinin artacağı uzun bir zamana sahip olmasına neden olacağından önerilmez. Çocuğunuzun kendisine diş hekiminde ne yapılacağına dair sorularına ise olabildiğince basit, genel cevaplar vermeniz ideal olacaktır. Yapılacak tedavilerle ilgili olarak “ben de bilmiyorum, gittiğimizde diş hekimi neler yapılması gerektiğini bize anlatacak” gibi cevaplar vermeniz yanlış şeyler hayal ederek korkmalarının önüne geçecektir.

Tüm insanlar gibi çocuklar da bilinmeyenden ve acı çekmekten korkarlar. Bu nedenle çocuklara psikolojik yaklaşım konusunda özel eğitim almış çocuk diş hekiminizin çocuğunuzu bilgilendirmesi daha sağlıklı sonuçlar elde edilmesini sağlar.

Çocukta kaygı ve korku oluşturmadan, sevgi ve güveni kazanıldıktan sonra diş tedavilerinin yapılması çok önemlidir. Bu sebeple hekimle çocuğun ilk karşılaşması büyük önem taşır. İlk karşılaşmada çocuğun hekimi ve ortamı sevmesi amaçlanır. Hekim kendini, ortamı ve kullanacağı cihaz ve aletleri çocuğa tanıtarak kafasında kuracağı korkuları engeller. Ardından çocuğa neden diş tedavisi görmesi gerektiğini ve neler yapılacağını yaşına uygun olarak onun anlayabileceği bir dille, oyun havası verilerek anlatılır. Daha sonra çocuğunuzun ağzında basit bir tedavi gerektiren dişin tedavisine başlanır. Daha kolay tedavilerden zor olanlara doğru gidilerek çocuğun zamanla bu tedavilere alışması sağlanır. Çocuk; canının acımadığını ve diş tedavisi yapılırken eğlendiğini gördükçe diş hekimi korkusu tamamen ortadan kalkar.

Aydın Çocuk Diş Hekimi

Bazı çocuklarda hekimin her tür profesyonel yaklaşıma rağmen diş hekimi korkusu yenilememektedir. Bu durumlarda çocuğun diş çürüklerine zorla müdahale etmek çocukta diş hekimi korkusunun aşılamayacak boyutlara ulaşmasına neden olur. Ayrıca bu şekilde yapılan tedaviler istenilen kalitede de yapılamaz. Bunun yanı sıra tedavilerin yapılmaması da çürüklerin ilerlemesine ve çocuğun ağız ve diş sağlığının ciddi şekilde zarar görmesine neden olur.

Diş hekimi korkusunu yenemediğimiz çocuklarda, engelli çocukların ve yetişkinlerin tedavisinde ve hatta diş hekimi korkusunu yenemeyen ya da yüksek tansiyon gibi ciddi sistemik rahatsızlıkları olan yetişkin hastalarda sedasyon yöntemi ile hasta uyutularak diş tedavileri yapılabilmektedir.

Sedasyon yöntemi, hastaya damar yolundan verilen çeşitli ilaçlar ile ilacın dozuna bağlı olarak hastanın uyanık ancak sakinlemiş olarak ya da tamamen uyurken tedavisinin yapılmasına olanak sağlar. Ancak bu işlemin kesinlikle deneyimli bir diş hekimi tarafından, anestezi uzmanı ile beraber deneyimli bir ekip tarafından yapılması gerekmektedir. Yine aynı şekilde bu işlemin yapılacağı ortamda gerekli tüm ekipmanın hazır olması önemlidir.

Aydın Çocuk Diş Hekimi

Daimi dişler çocuk 6 yaşındayken çıkmaya başlar. Toplam 32 tane olan daimi dişlerin sürmeleri 20 yaş dişlerinin sürmesiyle tamamlanır. İlk çıkan daimi dişler olan 6 yaş dişleri, süt dişlerinin arkasından, ağzın en arka bölgesinde çıktığından çoğunlukla ebeveynler bu dişlerin sürdüğünü fark etmezler veya o dişleri de süt dişi sanırlar. Bu dişler çocuğun o bölgeyi iyi fırçalamamasına bağlı olarak ciddi çürük riski altındadırlar. Bu nedenle bu dişlere diş hekimi tarafından koruyucu bir tedavi olan fissür örtücüler uygulanmaktadır.

Aydın Çocuk Diş Hekimi

Çocuklarda sıklıkla rastlanabilen kalem ısırma, parmak emme, dudak ısırma, tırnak yeme, diş gıcırdatma ve dudak emme gibi kötü alışkanlıklar ağız ve diş yapısında bozulmaya, dişlerde çapraşıklığa ve aşınmaya neden olmaktadır. Bu alışkanlıkların erken yaşta önlenmesi oluşacak hasarın önlenmesinde büyük önem taşır. Diş hekiminiz bu alışkanlıkların bırakılmasına yardımcı çeşitli apareyler yapabilmektedir.

Aydın Çocuk Diş Hekimi

Yerinden çıkan dişi köküne dokunmadan tutun ve temiz akan su altında yıkayın. Ancak yıkarken kesinlikle fırçalama, sabunlama gibi kökteki canlı dokulara hasar verecek bir işlem yapmayın. Eğer yerine yerleştirebiliyorsanız dişi çıktığı yere yerleştirmeye çalışın. Yapamıyorsanız dişi sade süt içine koyup acilen diş hekiminize başvurunuz. Yerinden çıkan dişlerin tekrar yerleştirilmesinde süre çok önemli olduğundan olabildiğince çabuk diş hekimine başvurmak tedavinin başarısını arttırmaktadır.

Pedodontist Aydın

Flor; havada, suda ve kayalarda bulunan eser bir elementtir. Dişler üzerinde çürükten koruyucu, dişin çürüğe direncini arttırıcı etkisi bulunmakta bu nedenle de diş macunlarının içine az miktarda konulmaktadır. Florun miktarının ve çürük önleyici etkisinin daha yüksek olduğu profesyonel uygulamalar ise diş hekiminiz tarafından muayenehane ortamında flor cilası ya da flor jeli şeklinde 3-6-12 ay aralıklarla uygulanmaktadır. Ancak bu flor uygulamalarının sıklığını ve hangi tür uygulamanın seçileceğine diş hekiminiz çocuğunuza özel bir program hazırlayarak karar vermelidir.

Aydın Çocuk Diş Hekimi

Süt dişleri erken kaybedildiğinde komşu dişler çekim boşluğuna doğru kayarlar. Çekim boşluğunun daralması sonucunda ileride bu bölgede çıkacak olan daimi diş gömülü kalır ya da dişlerde çapraşıklık oluşur. Bu çapraşıklıkların engellenmesi için erken kaybedilen süt dişinin yerinin alttan gelecek daimi diş için korunması gerekmektedir. Bu amaçla hareketli ve sabit tipleri olan ve yer tutucu olarak adlandırılan apareyler kullanılır.

Aydın Çocuk Diş Hekimi